تربیت
Tarbiat.Org

مرواریدهای درخشان‏
حاج شیخ عباس قمی (رضوان الله علیه)

فصل سوم: در ادعیه و اذکار

این فصل در ادعیه و اذکاری است که متعلق به عادات و احوال و مطالب و مقاصد و غیره است و به مناسبت هر مقامی، برخی از آداب و سنن، ذکر خواهد گردید.
دعای خروج از منزل و ورود به آن و مختصری از آداب منزل:
وقتی که از منزل بیرون می‏روی بگو: بسم الله آمنت بالله و توکلت علی الله و اگر بخواهی که در حفظ خدا باشی، تا به خانه برگردی بخوان ده مرتبه سوره توحید و چون داخل خانه می‏شوی سوره (قل هو الله احد) بخوان که فقر و پریشانی را بر طرف می‏کند و سلام کن بر اهل خانه و اگر کسی نباشد بگو: (السلام علینا من ربنا) و چون داخل حجره شوی بسم الله بگو که شیطان می‏گریزد و نیز هنگام ورود به منزل بگو:اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله.
و بدان که از سعادت آدمی است خانه وسیع، و شومی خانه در تنگی فضای آن و بدی همسایگان آن است و باید در بنا نمودن خانه، بقدر نیاز اکتفا کرد که زیادتر از آن در قیامت موجب وبال است و اگر کسی خانه‏ای را برای ریا وسمعه بنا کند و برای آنکه بر همسایگان فخر فروشی کندو مباهات کند به آن خانه، در روز قیامت تا طبقه هفتم زمین، آتش بر افروزند و در گردن صاحب خانه افکنند و سپس او را در جهنم اندازند. و سقف را زیادتر از هفت یا هشت ذراع، بلند مکن که شیطان و جنیان در آنجا ساکن می‏شوند و اگر احیانا بلندتر شد، آیه الکرسی را بر زیادی آن بنویس که جنیان را دفع می‏کند، و چون خانه‏ای ساختی گوسفند فربهی را بکش (قربانی کن) و گوشت آنرا به مردم پریشان و تهی دست بخوران و بگواللهم ادحر عنی مردة الجن و الانس و الشیاطین و بارک لی فی بنائیتا از تو ضرر متمردان جن و انس و شیاطین دفع شود و خانه بر تو مبارک گردد.
و در خانه و اتاق، صورت (عکس و تصویر) و مثال (مجسمه انسان و حیوان) نکش و مکان نمازی برای خود قرار بده و قرآن در خانه بخوان که برکت و خیر خانه زیاد شود و ملائکه حاضر و شیاطین دور شوند و گوشه و کنار خانه را جاروب کن و آن را کثیف نگذار و خاکروبه را بیرون ببر و تار عنکبوت را زائل کن که ماندن آن، باعث فقر و پریشانی است و در خانه شکسته و (ترکدار) منزل نکن و بر بام غیر محجر (بدون دیوار) نخواب و به خانه همسایگان نگاه مکن و ایشان را اذیت و آزار نرسان و ناودان در خانه ایشان مگزار و خاکروبه در خانه ایشان نریز و از دود و بوی طعام خود ایشان و اطفال آنان را اذیت نکن و با ایشان مواسات کن، مبادا که شب سیر بخوابی و آنان گرسنه باشند و یا در راحتی باشی و آنان در شدت و سختی و بدون لباس مناسب و در سرما باشند و از آنان نمک و آتش و مانند اینها را منع نکن و اگر چیزی از ضروریات خانه به عاریه خواستند به آنها بده و اگر خمیری یا نانی قرض بخواهند مضایقه مکن. و بالجمله از هر جهت مراعات کن ایشان را، که از اهل بیت عصمت علیهم السلام تأکید و توصیه بسیار، در باب رعایت همسایه شده است و در تعیین همسایه، رجوع به عرف شود.
و تنها در خانه مباش و تنها نخواب و درب خانه و اتاق و درب ظرفهای آب و طعام را ببند که شیاطین در بسته و ظرف سر بسته را نمی‏گشایند. و داخل خانه و اتاق تاریک مشو مگر آنکه چراغی یا آتشی افروخته، با خود داشته باشی و چراغ را پیش از غروب آفتاب روشن کن پریشانی را می‏برد و روزی را زیاد می‏کند و چون چراغ را افروختی بخوان:اللهم اجعل لنا نورا نمشی به فی الناس و لا تحرمنا نورک یوم نلقاک و اجعل لنا نورا انک نور لا اله الا انت.و چراغ را به نفس، خاموش مکن و چون خاموش شود، بخوان: اللهم اخرجنا من الظلمات الی النور.
و نگهداری حیوانات، مانند کبوتر و مرغ و خروس و بزغاله در خانه ممدوح است و باعث اشتغال شیاطین به آنها است و موجب ایمنی اطفال از ضرر شیاطین به آنها است و نگهداری سگ در خانه مذموم است و وارد شده است که هر که سگ در خانه نگه دارد هر روز از ثواب اعمالش یک قیراط کم می‏شود و روایت شده که ملائکه داخل نمی‏شود در خانه‏ای که سه چیز در او باشد. (سگ، تمثال جسد و ظرفی که در آن بول کنند).
دعای ورود به بازار:
اللهم انی اسئلک من خیرها و خیر اهلها و نیز روایت شده که هر که در بازار بگوید:اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله اللهم صل علی محمد و آل محمد.هزار هزار حسنه برای او نوشته می‏شود بدان که:
بازار بدترین بقعه‏های زمین و میدان شیاطین است و با اولین کسی که داخل بازار می‏شود شیطان داخل میشود و با آخرین کسی که بیرون می‏رود، شیطان بیرون می‏رود و باید دانست که از برای تجارت و کسب حلال، فضیلت بی شمار رسیده است و لکن باید در بازار ننشینی مگر آنکه مسائل خرید و فروش را بدانی که تجارت و کسب با حال نادانی، باعث خوردن ربا می‏شود و باید اجتناب کنی از قسم خوردن و دروغ گفتن، در وقت خرید و فروش، و از پوشاندن عیب کالای خود دوری کنی و از مدح کردن آن هنگام فروختن و مذمت کردن آن در وقت خریدن دوری کن و در هنگام معامله سخت‏گیری نکن و با مشتری مهربانی و بردباری کن و اگر بایع یا مشتری خواستار فسخ معامله شدند، آنرا اقاله (گذشت) کن.
و به مردم ستم مکن و با مظلومان انصاف از خود (نشان) بده و از مردمی که کار بر آنها بسته شده، چیزی نخر و با کردان و با نو کیسه و با افرادی که پیسی و جذام و مرضهای مسری و یا نقصان در بدن دارند، معامله نکن و اجتناب کن از فریب دادن مردم و کم فروشی و آب در شیر کردن و احتکار نمودن و فروختن متاع در تاریکی و زیر سقف و کسب کردن در مابین الطلوعین و داخل شدن در معامله برادر مؤمن و مستحب است که کاسب چون چیزی را خرید سه بار تکبیر و شهادتین را بگوید و در مجموعه شیخ شهید، به خط شیخ محمد جبعی، جد شیخنا البهائی - رضوان الله علیهم - صورت ذیل را به جهت حفظ متاع (و کالا) یافتم:لا الا الا الاول باالله محیط تعسلون و بالحق انزلناه و بالحق نزل لسعلون کعسلهن.