فصل دوم در اذکار مأثوره است:
بدان که برای ذکر، فضیلت بسیاری وارد شده است و حق تعالی، برای هر چیزی حدی قرار داده که به آن منتهی میشود، مگر ذکر که بسیار آنرا خواسته، چنانچه فرموده، (و اذکروا الله ذکرا کثیراً) و حضرت صادق علیهالسلام فرمود: که پدرم کثیر و الذکر بود، وقتی با او راه میرفتم، او را ذاکر میدیدم و با مردم صحبت و گفتگو مینمود و از ذکر خدا غافل نبود و پیوسته میدیدم که زبان مبارکش به کامش چسبیده بود و میگفت: (لا اله الا الله) و روایت شده که موسی بن عمران علیهالسلام به خدای تعالی عرض کرد: (پروردگار! بعضی مجالس بر من میگذرد که تو را، اعزواجل میشمارم از آنکه در آن موضع ذکر تو نمایم) فرمود: ای موسی! ذکر من، در هر حال و در هر زمانی نیکوست.)
و نیز روایت شده است که حق تعالی وحی فرمود به حضرت موسی علیهالسلام که ای موسی! خوشحال مشو به بسیاری مال و ترک مکن ذکر مرا در هیچ حال به یقین بسیاری مال، باعث فراموشی گناهان میشود و ترک ذکر من، موجب قساوت دلها میگردد. و حضرت صادق علیهالسلام فرمودند: باکی نیست در ذکر کردن، در حالی که بول میکنی، زیرا ذکر خدا، در هر حالی، نیک است و خسته مشو از ذکر خدا).
و نیز روایت شده است: که هر گروهی که در مجلسی جمع شوند و ذکر خدا ننمایند و صلوات بر پیامبر نفرستند، آن مجلس حسرت و وبال خواهد شد برایشان. و به روایت دیگر، حضرت صادق علیهالسلام فرمود که: اگر ذکر خدا و ذکر ما ننمایند آن مجلس، برای آنها در قیامت، موجب حسرت خواهد بود. و احادیث در فضیلت ذکر خدا در همه حال، بسیار است و مستحب و موکد است، در حال غفلت مردم و در بازار و بعد از صبح و عصر و در دو ساعت غفلت که وقت طلوع آفتاب و وقت غروب آن باشد. و مستحب است؛ آهسته ذکر خدا نمودن.
و بدان که: از ائمه طاهرین علیهالسلام انواع و اقسام ذکر، برای حوائج و امور مهم دنیا و آخرت، وارد شده است و ما در این مختصر به ذکر ده قسم از آنها که مصداق (تلک عشره کامله) باشد، تبرک میجوئیم.
قسم اول
تسبیحات اربع، یعنی ذکرسبحان الله و الحمد لله و لا اله الله و الله اکبر.است که از اذکار شریفه است و سید تسابیح و باقیات صالحات و سپر آتش جهنم است و از برای آن فضیلت بسیار وارد شده است و برای 30 (سی) مرتبه گفتن آن، در هر روز ثواب بسیاری میباشد و سی مرتبه خواندن آن، پس از نماز صبح، نیکو است. و نیز: مستحب مؤکد است برای مسافر که پس از نمازهای شکسته خود 30 مرتبه، تسبیحات اربع را بخواند.
قسم دوم اذکار(ده گانه)
تسبیح است یعنی ذکر سبحان الله گفتن: از امیرالمؤمنین علیهالسلام مرویست که هر که در هر روز، سی مرتبه تسبیح کند، حق تعالی هفتاد بلا را از او برطرف نماید که آسانترین آنها فقر است. و از حضرت صادق علیهالسلام منقول است که، هر که در هر روز سی مرتبه بگوید: سبحان الله و بحمده سبحان الله العظیم به توانگری بی نیازی روی آورد و برای گفتن صد مرتبه سبحان الله و گفتن سبحان الله العظیم و بحمده ثواب بسیاری روایت شده است و وارد شده است که هر که در هر روز، بعد از نماز صبح، ده مرتبه بگوید:سبحان الله العظیم و بحمده و لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم.از کوری و جنون و جذام و فقر و ضعف پیری، عافیت یابد و هر که در وقت شام، سه مرتبه و در وقت صبح، سه مرتبه بگوید: سبحان الله حین تمسون تا آخر آیه، اجر عظیمی برای او خواهد بود.
و وارد شده است: برای طول عمر و نصرت بر دشمن و محفوظ بودن از مرگ بد، این تسبیح شریف را در وقت داخل شده در شب و صبح بخواند: سبحان الله ملأالمیزان و منتهی الحکم (العلم، خ ل) و مبلغ الرضا وزنه العرش وسعه الکرسی.و بدان که برای تسبیح حضرت فاطمه زهرا علهیاالسلام، در وقت خواب و بعد از نمازها، فضیلت بسیار است و گفتن تسبیح فاطمه زهرا علیهاالسلام بعد از نمازهای یومیه در هر روز، محبوبتر است نزد حضرت صادق علیهالسلام از هزار رکعت نماز که در هر روز، بجا آورده شود و هر بنده که بر آن مواظبت کند، شقی نخواهد گردید و برای آن، فضل بسیاری است و کافی است در فضیلت آن اینکه حضرت رسول صلی الله علیه و آله آنرا انتخاب و به حضرت فاطمه - سلام الله علیها - تعلیم نموده است و کیفیت آن، بنابر مشهور آن است که سی و چهار مرتبه الله اکبر و سی و سه مرتبه الحمد لله و سی سه مرتبه سبحان الله گفته شود.
و برای حضرت زهرا علیها السلام تسبیح دیگری نیز وجود دارد که در آخر کتباً با نماز آنحضرت، ذکر میشود. و در ماه رمضان، چند قسم تسبیحات وجود دارد که باید خوانده شود: (یکی تسبیح در سحر است و دیگری تسبیح طولانی است که در روزها خوانده میشود و تسبیح دیگر، تسبیح مختصر ذیل است که در هر روز باید صد مرتبه خوانده شود:سبحان الضار النافع سبحان القاضی بالحق سبحان العلی الاعلی سبحانه و بحمده سبحاه و تعالی.
قسم سوم (از اذکار ده گانه)
تحمید یعنی ذکر الحمدالله و آن شکر نعمت است، باعث مزید آن و سبب پر شدن میزان اعمال است و گفتن (الحمد الله کما هو اهله) باعث آن میشود که نویسندگان اعمال، از نوشتن ثواب آن عاجز شوند. و مستحب است در هر روزی سیصد و شصت مرتبه به عدد رگهای بدن بگوید: الحمد لله رب العالمین (کثیراً) علی کل حال.
و مرویست که هر که در وقت صبح و در هنگام داخل شدن شب چهار مرتبه بگوید: الحمد الله رب العالمین شکر آن روز و شب را بجا آورده
باشد.
روایت شده که چون کسی را که به بلائی مبتلی گردیده است ببینی. سه مرتبه آهسته، بطوری که او نشنود، بگو:الحمد الله الذی عافانی مما ابتلاک به و لو شآء فعل.که هرگز به آن نوع بلا مبتلی نشوی. و از حضرت صادق علیهالسلام مرویست که هر که بعد از نماز شام (مغرب) سه مرتبه بگوید:الحمد الله الذی یفعل ما یشآء و لا یفعل ما یشآء غیره.حق تعالی خیر بسیار به او کرامت فرماید و وارد شده که چون کسی عطسه کند و بگوید: (الحمد لله رب العالمین علی کل حال) درد گوش و درد دندان نیابد انشاء اله تعالی.
قسم چهارم (اذکار) تهلیل
یعنی ذکر لا اله الا الله است و آن افضل اذکار میباشد و مونس مؤمن است و در فضیلت این ذکر شریف کافی است که حق تعالی فرموده، کلمه (لا اله الا الله) حصن من است. و هر که آن را بگوید داخل حصن من شده و هر که داخل حصن (و حصار) من شود از عذاب من ایمن خواهد بود و روایت شده که هر که آخرین سخن او در وقت مردن (لا اله اله الله) باشد داخل بهشت میشود.
و مرویست که جبرئیل علیهالسلام به حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله گفت: خوشا به حال آن کسی که از امت تو که بگوید: لا اله الا الله وحده وحده
و برای تهلیل اقسامی است: قسم اول تهلیلات آن است که در قبرستان گفته میشود.
(تهلیلات در مقابر چنین است که از حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام مرویست که هر که داخل قبرستان شود و بگوید.بسم الله الرحمن الرحیم السلام علی اهل لا اله الا الله من اهل لا اله الا الله یا اهل لا اله الا الله بحق لا اله الا الله کیف وجدتم قول لا اله الا الله من لا اله الا الله یا اهل لا اله الا الله بحق لا اله الا الله اغفر لمن قال لا اله الا الله و احشرنا فی زمره من قال لا اله الا الله محمد صلی الله علیه و آله رسول الله علی ولی الله.حق سبحانه و تعالی ثواب پنجاه سال عبادت برای او بنویسد و گناه پنجاه ساله را از او پدر و مادرش محو گرداند. از مؤلف؛ در حاشیه کتاب)
قسم دوم تهلیلات، تهلیلات دهه اول ذی الحجه است.
(تهلیلات دهه اول ذی الحجه مروی از امیرالمؤمنین علیهالسلام اگر روزی ده مرتبه بخواند فضیلت بسیاری را درک خواهد کرد و تهلیلات مبارکه چنین است:لا اله الا الله عدد اللیالی و ادهور، لا اله الا الله عد امواج البحور لا اله الا الله و رحمته خیر مما یجمعون لا اله الا الله عدد الشوک و الشجر لا اله الا الله عدد الشعر و الوبر لا اله الا الله عدد الحجر و المدر لا اله الا الله عدد لمح العیون لا اله الا الله فی اللیل اذا عسعس و الصبح اذا تنفس لا اله الا الله عدد الریاح فی البراری و الصحور لا اله الا الله من الیوم الی یوم ینفخ فی الصور.در حاشیه کتاب از مؤلف رضوان الله تعالی علیه.)
قسم سوم تهلیلات بعد از نمازهاست.
(تهلیلات بعد از نمازها:لا اله الا الله الها واحداً و نحن له مسلمون لا اله الا الله نعبد الا ایاه مخلصین له الدین و لو کره المشرکون لا اله الا الله ربنا و رب آبائنا الاولین.ار مؤلف (رحمه الله) در حاشیه کتاب)
قسم چهارم: تهلیل قبل از طلوع و قبل از غروب آفتاب است:
(تهلیلات قبل از طلوع آفتاب و قبل از غروب:لا اله الا الله وحده وحده لا شریک له له الملک و له الحمد یحیی و یمیت و یمیت و یحیی و هو حی لا یموت بیده الخیر و هو علی کل شی قدیر.از حضرت صادق علیهالسلام مرویست که هر کس این تهلیل را ده مرتبه پیش از طلوع آفتاب و ده مرتبه پیش از غروب آفتاب بگوید کفاره گناهان آن روز وی باشد. از مؤلف (رحمه الله) در حاشیه کتاب)
قسم پنجم: تهلیلات سجده،(146) سجدههای قرآن است و باید از فیض خواندن آن خود را محروم نکرد.
قسم ششم: از تهلیلات: که عبارت است ازلا اله الا الله حقا حقا لا اله الا الله ایمانا و تصدیقا لا اله الا الله عبودیه و رقابدون گفتن سجدت لک یا رب تعبدا ورقا) گفتن این تهلیلات پانزده مرتبه در هر روز ثواب بسیار زیادی دارد. و در هر روزی صد مرتبه و به روایت دیگر سی مرتبه هر که بگوید لا اله الا الله الحق المبین به توانگری رو آورد و فقر از او بر طرف شود و در جهنم به روی او بسته و در بهشت بر روی او باز شود.
و از برای دفع فقر و وحشت قبر نقل شده است که روزی صد مرتبه گویند لا اله الا الله الملک الحق المبینو این ذکر شریف برای خلاصی از زندان نیز نقل شده است و مستحب است در هر روزی ده مرتبه، بخصوص بعد از نماز و پیش از آنکه از حالت تشهد خارج شود، بگوید:اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له الها واحدا احداً(فرداً، خ ل)
صمداً لم یتخذ صاحبه و لا ولداًکه برای آن فضیلت بسیار است.
قسم پنجم: (اذکار) تکبیر
یعنی ذکر الله اکبر است، روایت شده که بسیار بگوئید تکبیر و تهلیل را که بیقین چیزی محبوبتر نزد خداوند از ذکر تکبیر و تهلیل نیست و مستحب است در وقت شام صد مرتبه الله اکبر گفتن و از حضرت باقر علیهالسلام مرویست که هر که پیش از طلوع آفتاب و پیش از غروب کردن آن صد مرتبه (الله اکبر) بگوید حقتعالی ثواب آزاد کردن صد بنده در نامه عملش بنویسد. و مستحب است گفتن شش تکبیر در شروع نماز و همچنین است سه تکبیر بعد از سلام نماز و با هر تکبیر دستها را تا برابر گوش بالا آورد و بر زانو نهد و این تکبیرات ابتدای تعقیبات نماز است ونیز گفتن سه تکبیر با شهادتین هنگام خریدن متاع و کالا مستحب است.
و روایت شده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله چون در سفرها سر بالا (به طرف بلندی) میرفتند (الله اکبر) میگفتند و وقتی در سراشیبی حرکت میکردند. (سبحان الله) میگفتند.
قسم ششم (اذکار)
تمجید است یعنی حق تعالی را به بزرگی یاد کردن و از آداب دعا آن است که پیش از دعا، بنده خدا را تمجید کند و اقسامی از تمجیدات وارد شده است. و چنانچه در حدیث صادقی است کمترین چیزی که در باب تمجید کفایت میکند آن است که بگوئی:اللهم انت الاول فلیس قبلک شی و انت الاخر فلیس بعدک شئی و انت الظاهر فلیس فوقک شئی و انت الباطن فلیس دونک شئی و انت العزیز الحکیم.
قسم هفتم:
ذکر (حولقه) است؛ یعنی گفتن: (لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم) که بسیار گفتن آن برای دفع هم و حزن و فقر و وسوسه و حدیث نفس نافع است.
و هر که در هر روز و شبی، بعد از نماز صبح و مغرب صد مرتبه و یا هفت مرتبه، بگوید:بسم الله الرحمن الرحیم. لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم.از هفتاد نوع از انوات بلا امان یابد. و در روایتی است که هر کس روزی سه مرتبه آنرا بگوید، نود و نه نوع بلا از او برطرف شود و از حضرت امام رضا علیهالسلام منقول است که ذکر شریف حولقه، بعد از بسمله (بسم الله) صد مرتبه، نزدیکتر است به اسم اعظم از سیاهی چشم به سفیدی آن، و اسم اعظم الهی داخل آن است.
و روایت شده است؟ عبدالله بن جندب که از بزرگان اصحاب حضرت امام موسی بن جعفر و امام رضا علیهالسلام است عریضهای به خدمت حضرت ابوالحسن علیهالسلام نوشت و عرض کرد فدایت شوم من پیر و ضعیف شدهام و عاجز شدهام از انجام بسیاری از اعمالی که بر آن قوت داشتم، دوست دارم به من کلامی تعلیم نمائی که مرا به خداوند نزدیکتر کند و فهم و علم مرا زیاد نماید حضرت در جواب او را امر فرموده بود که بسیار بخواند این ذکر شریف رابسم الله الرحمن الرحیم لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم.و مرویست که هر بنده که بگوید:ما شاء الله لا حول و لا قوه الا بالله.حقتعالی به ملائکه فرماید که بنده مرا در یابید و به او کمک نمائید و حاجتش را برآورید. و هفتاد نوع از بلا را دفع میکند و منقول است که هر که در یک مجلس، هزار مرتبه بگوید: لا حول و لا قوه الا بالله توفیق حج یابدو در روایتی است: هر که هزار مرتبه (ماشاء الله) را در یک مجلس بگوید نیز چنین باشد.
قسم هشتم (از اذکار)
استغفار است یعنی ذکر استغفر الله ربی و اتوب الیه که گفتن آن باعث زیاد شدن روزی و کثرت اولاد میشود و بر طرف کننده هموم (و غمها) و دواء گناهان و امان خدا بر بندگان است.
و از برای گفتن هفتاد مرتبه استغفر الله بعد از نماز صبح ثواب بسیاری وارد شده است و مرویست که رسول خدا صلی الله علیه و آله در هر روز هفتاد مرتبه میگفت استغفر الله و هفتاد مرتبه میگفت اتوب الی الله و از آن حضرت روایت شده است که فرمودند: هر کسی در شدت یا سختی یا تنگی باشد، هزار مرتبه بگوید: استغفر الله ربی و اتوب الیه تا حقتعالی او را فرج کرامت فرماید: و وارد شده است که استغفار کنید در آخر شب صد مرتبه و اگر فراموش شد در روز قضا نمائید.
و برای گفتناستغفر الله الذی لا اله الا هو الحی القیومسه مرتبه یا پنج مرتبه فضیلت بسیار رسیده است و اگر بر آن اضافه شود:بدیع السموات و الارض ذاالجلال و الاکرام و اسئله ان (یصلی علی محمد و آل محمد و ان) یتوب علی.باعث آمرزش چهل گناه کبیره شود و مستحب است در هر روز بعد از نماز عصر این استغفار:استغفر الله الذی لا اله الا هو الحی القیوم ذاالجلال (ذوالجلال، خ ل) و الاکرام و اسئله ان یتوب علی توبه عبد ذلیل خاضع فقیر بائس مسکین مستکین مستجیر لا یملک لنفسه نفعا و لا ضرا و لا موتا و لا حیوه و لا نشورا.و شیخ طوسی (رحمه الله) فرموده است که مستحب است در آخر روز پنجشنبه به این روش استغفار کننداستغفر الله الذی لا اله الا هو الحی القیوم و اتوب الیه توبه عبد خاضع مسکین مستکین لا یستطیع لنفسه صرفا و لا عدلا و لا نفعا و لاضرا و لا حیوه و لا موتا و لا نشورا و صلی الله علی محمد و عترته الطاهرین الاخیار الابرار و سلم تسلیما.
و برای استغفار وقتی و ماهی و روزی (خاص) نیست بلکه در همه حال نیکو است، بلی افضل اوقات آن وقت سحر و بعد از صبح و عصر است و بخصوص در ماه شعبان،تأکید دارد. و روایت شده است که بهترین دعاها در ماه شعبان، استغفار است و در هر روز از ماه شعبان وارد شده است که هفتاد مرتبه بگویند:استغفر الله الذی لا اله الا هو الرحمن الرحیم الحی القیوم و اتوب الیه.و در روایت وارد شده است که حق تعالی فرموده است هرکه در ماه رجب، هزار مرتبه بگوید:استغفر الله ذاالجلال و الاکرام من جمیع الذنوب و الاثام.پس اگر او را نیامرزم پروردگار شما نیستم.
برای گفتن هفتاد مرتبه: استغفر الله و اتوب الیه بعد از عصر روز جمعه فضیلت بسیار است
و طلب آمرزش و استغفار از برای والدین و مؤمنین بسیار نیکو است و از حضرت صادق علیهالسلام مرویست که هر کس در هر روز بیست و پنج نوبت بگوید:اللهم اغفر للمومنین و المؤمنات و المسلمین و المسلمات.حق تعالی بعدد هر مؤمنی که گذشته است و خواهد آمد تا روز قیامت حسنه برای او بنویسد و گناهی را از او محو کند و درجهای برای او بلند گرداند و باید دانست که استغفار تنها گفتن: استغفر الله نیست، بلکه باید حالت پشیمانی و عزم بر ترک گناهان و اداء حقوق الهیه (حق الله) و حقوق مردم (حق الناس) و سایر آداب استغفار با آن همراه باشد و گرنه مجرد حرکت زبان، نوعی سخریه و استهزاء است و از چنین استغفاری باید استغفار کرد.
قسم نهم:
ذکر صلوات است که اذکار شریفه میباشد و چیزی در میزان اعمال سنگینتر از صلوات گذاشته نمیشود و زیاد صلوات فرستادن گناهان را از بین میبرد.
و صلوات در ابتداء و انتهای دعا، باعث مستجاب شدن آن دعا است و دعائی که در آن صلوات نباشد، به آسمان بالا نمیرود و محجوب میگردد و افضل اعمال روز جمعه، صلوات فرستادن است و در هر روز صد مرتبه و در روز جمعه هزار مرتبه صلوات، مستحب است و همچنین در شب آن، و خوب است که این صد مرتبه صلوات یومیه را بعد از نماز فجر (صبح) بگویند و روایت شده است که هر که بعد از نماز صبح و بعد از نماز مغرب، پیش از آنکه سخنی بگوید و از حالت تشهد خارج شود، بگوید:ان الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما اللهم صل عل محمد و ذریته.حق تعال صد حاجت او را بر آوبرد که هفتاد حاجت آن، مربوط به دنیا و سی حاجت آن، متعلق به آخرت باشد.
و از حضرت امام موسی علیهالسلام منقول است که افضل اعمال در روز جمعه، آن است که بعد از نماز عصر صد مرتبه صلوات بفرستی و اگر زیادتر شود، افضل است.
و در روایتی وارد شده است که بهترین اوقات صلوات در روز جمعه بعد از عصر است.
و صد مرتبه میگوئیاللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.و اگر کسی بعد از نماز صبح و ظهر روز جمعه به این نحو، صلوات بفرستد وارد شده است که از دنیا بیرون نرود تا آنکه حضرت قائم(عج) را درک نماید و صلوات فرستادن در وقت شنیدن و بردن نام مبارک حضرت رسول صلی الله علیه و آله مستحب موکد است و در حکم آنحضرت است، اهل بیت طاهره آن جناب - صلوات الله علیهم - که در وقت شنیدن و بردن نام آنان، باید بر ایشان سلام و صلوات فرستاد و سایر انبیاء و اوصیاء - علیهم السلام - نیز چنین میباشند، لکن خوب است اول صلوات بر رسول خدا و اهل بیت او - علیهالسلام - فرستاده شود، بعد برایشان، مگر درباره حضرت ابراهیم علیهالسلام.
و ابن ادریس قدس سره از جامع بزنطی نقل کرده که حضرت صادق علیهالسلام فرمود: که هر که بعد از عصر روز جمعه: صلوات ذیل را بخواند، مثل ثواب عمل جن و انس را در آن روز، به او اعطا کنند:
اللهم صل علی محمد و الاوصیاء المرضیین بافضل صلواتک و بارک علیهم بافضل برکاتک و السلام علیهم و علی ارواحهم و اجسادهم و رحمه الله و برکاته.
مولف گوید: این صلوات را جماعت بسیاری از علماء، با فضیلت بسیار و با اختلاف جزئی، روایت کردهاند و در روایت سید بن طاووس قدس سره ده مرتبه و در روایت دیگر، هفت مرتبه وارد شده است و بجای السلام علیهم دارد علیه و علیهم السلام و در کتاب کافی و ثواب الاعمال و السلام علیه و علیهم است و نیز در روز جمعه، خواندن صلوات مرویه از امام زمان علیهالسلام که برای ابوالحسن ضراب اصفهانی بیرون آمده، مستحب است.
و نیز خواندن صلوات کبیر، بعد از عصر جمعه مستحب است که اول آن، این چنین است:اللهم ان محمداً صلی الله علیه و آله و صفته فی کتابک...
دهم (از اذکار)
ذکربسم الله و یالله و یا رب و یا ارحم الرحمین و یا ذالجلال و الاکرام.و امثال اینها است.
بدان که ذکر بسم الله در اول هر کاری سزاوار است، بخصوص در وقت اکل و شرب و جماع و پوشیدن لباس و سواری و بیرون آمدن از خانه و مانند آن.
از حضرت امام علی النقی علیهالسلام منقول است که فرمودند: که اگر بگویم کسی که ترک کند، گفتن و نوشتن بسم الله را در کارها و نوشتهها مثل کسی است که نماز را ترک کرده است، به یقین که راست گفتهام.
و روایت شده است که بسم الله الرحمن الرحیم نزدیکتر است به اسم اعظم الهی، از سیاهی چشم به سفیدی آن و مروی است که هر که ده مرتبه یا الله گوید یا آنکه به اندازهای یا الله بگوید که نفس، منقطع شود،حق تعالی فرماید: لبیک ای بنده من، حاجت خود را بخواه و همچنین است گفتن یا ارحم الراحمین و یا رحیم و یا ارحم الراحمین را به قدری بگوید که نفس: منقطع شود و سپس حاجت بخواهد و برای ذکر یا ذالجلال و الاکرام فضیلت بسیاری وارد شده و گفته شده است که آن، اسم اعظم الهی است و در حدیث نبوی است که ذکر یا ذالجلال و الاکرام را بسیار بگوئید و نقل شده که آن حضرت مرور کرد، به مرد نمازگزاری که دعا میکرد و این کلمه را میگفت، حضرت فرمود: که حقتعالی دعای تو را مستجاب فرمود. و وارد شده که در وقت تحویل (سال) این ذکر را بسیار بگوئید و عالم جلیل، سید علیخان (ر0) در کلم الطیب، برای مواظبت بر کلمات ذیل، فایده عظیمی ذکر کرده است:یا حلیم یا علیم یا علی یا عظیم یا حی یا قیوم یا ذالجلال و الاکرام برحمتک استغیث فاغثنی یا مغیث یا مغیث یا مغیث لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین فاستجبناله و نجیناه من الغم و کذلک ننجی المومنین.
و برای بر طرف شدن شدائد و سختیها و گرفتاریها، بسیار گفتن یا رئوف یا رحیم وارد شده است.
و برای زنده شدن دل، ذکر این کلمات نقل شده است:یا حی یا قیوم یا لا اله الا الله انت اسئلک ان تحیی قلبی اللهم صل علی محمد و آل محمد.و از حضرت باقر العلوم علیهالسلام ثواب بسیاری برای گفتن کلمات ذیل نقل شده استیا اسمع السامعین و یا ابصر الناظرین و یا اسرع الحاسبین و یا ارحم الراحمین و یا احکم الحاکمین.
و وارد شده است که اگر کسی، حاجتی داشته باشد و یا از امری خائف باشد، هفتاد مرتبه بگوید:یا ابصر الناظرین یا ابصر الناظرین یا اسمع السامعین و یا اسرع الحاسبین و یا ارحم الراحمینو بعد از هر مرتبه حاجت و مقصود خود را بیان کند که به قصد خود خواهد رسید.
و برای خوف از دشمن، و غیره ذکر حسبنا الله و نعم الوکیل
و برای رفع غم، ذکرلا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمینو برای دفع مکر دشمن، ذکرو افوض امری الی الله ان الله بصیر بالعباد.و برای به دست آوردن مال و متاع، ذکر، ماشاء الله لا حول و لا قوه الا بالله نافع است.
تتمیم: شیخ صدوق رضوان الله علیه از حضرت امام رضا علیهالسلام روایت کرده است و آن حضرت از پدران بزرگوار خود از امیرالمؤمنین علیهالسلام حدیث کرده که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود برای حق تعالی،نود و نه نام است، هر که خدا را به آن نامها بخواند، دعایش مستجاب میشود و هر که احصاء کند آن نامها را، داخل بهشت میشود و همچنین شیخ صدوق رحمه الله قریب به این مضمون را از حضرت امام صادق علیهالسلام روایت کرده است و آن نامهای شریفه این است:الله الواحد، الاحد، الصمد، الاول، الاخر، السمیع، البصیر، القدیر، القاهر(10).
العلی، الاعلی، الباقی، البدیع، الباری، الاکرم، الظاهر، الباطن، الحی، الحکیم(20)، العلیم، الحلیم، الحفیظ، الحق، الحسیب، الحمید، الحفی، الرب، الرحمن، الرحیم(30)،الذاری، الرازق، الرقیب، الروف، الرآئی، السلام، المؤمن، المهین، العزیز، الجبار(40)،
المتکبر، السید، السبوح، الشهید، الصادق، الصانع، الطاهر، العدل، العفو، الغفور (50) الغنی، الغیاث، الفاطر، الفرد، الفتاح، الفاق، القدیم، الملک، القدوس، القوی (60) القریب، القیوم، القابض، الباسط، قاضی الحاجات، المجید، الولی، المنان، المحیط، المبین (70) المقیت، المصور، الکریم، الکبیر، الکافی، کاشف الضر، الوتر، النور، الوهاب، الناصر، (80) الواسع، الودود، الهادی، الوفی، الوکیل، الوارث، البر، الباعث، التواب، الجلیل (90) الجواد، الخبیر الخالق، خیرالناصرین، الدیان، الشکور، العظیم اللطیف، اشافی (99)